چاقی یکی از معضلاتی است که بسیاری از مردم جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند. چاقی بیش از حد نه تنها ظاهر ناخوشایندی به افراد می دهد، بلکه باعث بروز بیماری هایی همچون بیماری های قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲، آپنه خواب (قطع تنفس هنگام خواب)، افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون و یا ترکیبی از این مشکلات می شود. این روزها، روش های جراحی زیادی برای کاهش اضافه وزن مفرط مانند: عمل اسلیو، عمل بای پس معده، بالون، حلقه و … وجود دارند که عمل اسلیو معده یکی از بهترین، سریع ترین و بی خطرترین آنهاست.
جراحی اسلیو معده چیست؟
جراحی اسلیو معده یکی از روش های جراحی لاغری و درمان چاقی بیش از حد است که در آن، شکل و اندازه ی معده از یک توپ فوتبال به یک موز تغییر می یابد. عمل اسلیو شامل حذف قسمت بالایی معده به نام فوندوس(Fundus) می شود که هورمون گرلین در آنجا تولید و ترشح می گردد. این هورمون، کنترل کننده ی اشتهاست و علامت گرسنگی را به مغز می فرستد. اگرچه %۸۰-۷۵ ظرفیت معده طی جراحی اسلیو حذف شده و فقط یک لوله ی باریک باقی می ماند،اما قسمت اعظم ساختار آناتومیک طبیعی معده و اتصالات آن از جمله آنتروم(Antrum) و پیلور( Pylorus بخشی از معده که آن را به دوازدهه وصل می کند) همراه با تحریک عصب واگ حفظ می شوند و در نتیجه، اختلالی در هضم و جذب غذا ایجاد نمی شود.
آیا جراحی اسلیو معده برای من مناسب است؟
با وجود مزایای این جراحی، کاهش وزن به روش جراحی اسلیو معده به همه توصیه نمی شود.
و تنها افراد چاقی می توانند این عمل را انجام دهند که شرایط زیر را داشته باشند:
- سن بالای ۸ سال
- شاخص توده ی بدنی (BMI) بالای ۳۰
- چاقی مفرط به مدت بیش از ۵ سال
- عدم موفقیت در کاهش وزن علی رغم انجام روش های دیگر به صورت جدی
- نداشتن بیماری که منجر به چاقی بیش از حد شده باشد
- آمادگی برای ایجاد تغییر در عادت های غذایی و سبک زندگی
- تمایل به کنترل شدن توسط متخصصی که شما را درمان می کند
- عدم اعتیاد به الکل و نوشیدنی های الکلی
ارزیابی ها و رژیم غذایی قبل از عمل
حدود ۴ هفته قبل از عمل، وضعیت خون و سلامت کلی شما بررسی می شود تا برای بیهوشی مشکلی نداشته باشید. از دو هفته قبل از عمل نیز رژیم غذایی کوچک کننده ی کبد را شروع خواهید کرد. این رژیم باعث کاهش سایز کبد می شود تا جراح در حین عمل، تسلط بیشتری بر روی معده داشته باشد.
دوران نقاهت بعد از جراحی اسلیو معده چگونه است؟
از آنجایی که جراحی اسلیو معده به روش لاپاراسکوپی انجام می شود، دوران بهبودی این عمل کوتاه تر از سایرین است. شما دو روز در بیمارستان بستری خواهید بود و پس از دو هفته استراحت در منزل می توانید کارهای روزمره خود را از سر بگیرید. بعد از اتمام عمل شاید کمی درد داشته باشید. تغییر در فرآیند هضم و حرکت روده ها نیز امری طبیعی است. بعلاوه، ممکن است یک بی ثباتی عاطفی و فکری را هم تجربه کنید.
سعی کنید تا با رعایت موارد زیر مدت دوران بهبودی خود را به حداقل برسانید.
- بلافاصله بعد از جراحی نباید چیزی بخورید
- کم کم غذای خود را از رژیم آبکی به سفت و جامد تغییر دهید
- بعد از بیدار شدن از خواب به آرامی حرکت کنید
- حتما از میزان فعالیت های خود بکاهید
- چیزهای سنگین بلند نکنید
آیا می توانم بعد از جراحی اسلیو معده باردار شوم؟
خبر خوب اینست که اسلیو معده از هضم و جذب طبیعی غذا جلوگیری نمی کند و خانم ها می توانند بعد از جراحی اسلیو معده باردار شوند.
البته برای یک بارداری سالم بهتر است ۴-۶ ماه صبر کنید و سپس اقدام به بارداری نمایید. برخی ها نگران هستند که غذای کافی به جنین نرسد. مراجعه مرتب به دکترتان مشخص می کند که آیا جنین ویتامین و مواد معدنی را به مقدار کافی دریافت می کند یا خیر.
البته اگر:
- به میزان کافی آب بنوشید،
- چندین میان وعده در طول روز بخورید،
- ویتامین های قبل از بارداری و آهن مکمل مصرف کنید و
- هرروز میوه و سبزیجات تازه میل نمایید
دیگر مشکلی جدی برای شما و جنین پیش نخواهد آمد.
رژیم غذایی بعد از جراحی اسلیو معده
موفقیت بلند مدت جراحی اسلیو معده به رعایت رژیم غذایی بعد از عمل بستگی دارد. در طول چهار هفته ی اول بعد از جراحی، نباید غذاهای سفت و جامد بخورید. در عوض، به مدت دو هفته غذاهای آبکی، و در دو هفته ی بعدی، غذاهای نرم و لطیف میل کنید. بعد از آن می توانید غذاهای سفت و جامد مصرف نمایید، به شرط آنکه آن را خوب بجوید. دلیل این توصیه ی ما اینست که غذاهای جامد به بخیه های شما فشار وارد می کنند و کیسه ی معده جدید را کش می آورند که ممکن است منجر به استفراغ و ناراحتی شما گردد.
آیا ممکن است بعد از جراحی اسلیو دوباره چاق شوم؟
در صورتی که جراحی به صورت صحیح انجام شده باشد و بیمار رژیم بعد از عمل را رعایت بکند برگشت ندارد. اما اگر به سیگنال های سیری که معده به مغزتان می فرستد توجهی نکنید و به خوردن ادامه دهید، معده گشاد، و غذای اضافی به چربی تبدیل می شود.
مراحل جراحی اسلیو معده
عمل اسلیو معده به روش جراحی لاپاراسکوپی، تحت بیهوشی عمومی و در کمتر از یک ساعت انجام می شود.
که مراحل آن به شرح زیر است:
بیهوشی کامل بیمار و ایجاد شکاف های مورد نیاز
بعد از بیهوش شدن کامل بیمار، سه الی پنج شکاف کوچک در شکم ایجاد می شود. تروکار در این شکاف ها قرار می گیرد و به عنوان مسیری برای ابزار جراحی عمل می کند. تروکار یک وسیله ی نوک تیز است که در جراحی و برای دستیابی به رگ های خونی و حفرات بدن استفاده می شود.
پر کردن شکم از گاز دی اکسید کربن
شکم پر از گاز کربن دی اکسید می شود تا دیواره ی شکمی به بالا برود و اجزای داخلی شکم قابل مشاهده شوند. جراح با استفاده از لاپاراسکوپ (میله ی دارای چراغ و دوربین مخصوص) حفره ی شکمی را بررسی می کند. پس از آن، جراح با استفاده از یک رترکتور یا منقبض کننده، کبد را به بالای معده می کشد تا دید کافی داشته باشد. کبد مستقیما یک بخش از مری و قسمت ابتدایی معده را می پوشاند. حفره ی شکمی پر از گاز کربن دی اکسید شده و ابزار جراحی، کبد را که روی معده قرار دارد به بالا می کشند تا جراح دید کافی روی معده داشته باشد.
جداسازی معده از روده ی بزرگ و طحال
رگ ها و رباط های قسمت اعظم معده به نام انحنای بزرگ، بافت فیبری که معده را به طحال متصل می کند، و معده و روده ی بزرگ همگی از هم جدا می شوند. معده کاملا از طحال و روده ها جدا می شود. نباید هیچ رابطی میان انحنای بزرگ و ساختارهایی که دیافراگم را به ستون فقرات متصل می کنند، وجود داشته باشد. رگ های خونی سمت چپ معده و شاخه ی چپی عصب واگ دست نخورده باقی می مانند.
تقسیم معده برای ایجاد معده ی جدید
یک دستگاه اندازه گیری به نام بوژی وارد مجرای پیلوریک می شود. آنتروم ضخیم یا حفره ی شکمی از طریق برش برعکس اطراف بوژی تقسیم می شود تا معده ی جدید ایجاد شود.
دوختن و بستن طول معده ی جدید
با دوختن و بستن طول معده ی ایجاد شده به وسیله ی بوژی، یک کیسه ی آستین مانند از معده باقی می ماند که ظرفیتی حدود ۱۵۰ میلی لیتر دارد. ممکن است خط دوخت معده با موادی پوشیده شود که خطر خونریزی یا نشتی را کاهش می دهند.
بیرون آوردن قسمت اضافی معده
معده ی برش خرده و اضافی ابتدا در یک کیسه ی آزمایشی قرار می گیرد و سپس با تروکار بیرون آورده می شود. وزنه های ایجاد شده، با بخیه ی غیرقابل جذب بسته می شوند تا از فتق آنها جلوگیری شود.
اسلیو معده به روش لاپاراسکوپی به همراه سوئیچ دوازدهه
چنانچه فرد جراحی اسلیو به روش لاپاراسکوپی را انجام دهد اما بعد از ماه ها تغییر چندانی در وزن وی ایجاد نشود، سوئیچ دوازدهه به عنوان فاز دوم جراحی انجام می شود. در طول سوئیچ دوازدهه، روده ی کوچک که بطور طبیعی به معده وصل است به دو قسمت تقسیم می شود تا یک راه فرعی به وجود آید. در حالت طبیعی، غذای مصرفی از معده ی اسلیو شده به بخش ابتدایی روده ی کوچک می رود؛ اما بعد از سوئیچ، غذا به قسمت پایینی روده ی کوچک تغییر مسیر می دهد.
مزایا، معایب و عوارض احتمالی جراحی اسلیو معده
اسلیو معده مانند هر جراحی کاهش وزن دیگری، مزایا، معایب و عوارض احتمالی مخصوص به خود را دارد.
مزایا
- محدود شدن میزان غذای مصرفی
- سیر شدن سریع و سیر ماندن طولانی مدت
- شروع کاهش وزن بلافاصله پس از عمل جراحی
- کاهش سریع تر وزن نسبت به دیگر روش های جراحی لاغری
- کاهش به طور متوسط ۵۰%-۳۰ از وزن
- عدم تغییر در عملکرد معده به دلیل عدم تغییر در آناتومی گوارشی
- برخلاف روش حلقه گذاری معده، در این روش روده سالم باقی می ماند و در نتیجه، غذا بطور طبیعی هضم و جذب می شود
- بعد از جراحی اسلیو معده می توان جراحی های بای پس معده و سوئیچ دوازده را برای کاهش بیشتر وزن انجام داد.
- برخلاف روش باندینگ یا روش های دیگر، جسم خارجی در بدن قرار نمی گیرد؛ بنابراین، امکان حساسیت به مواد خارجی وجود ندارد.
معایب
- ممکن است موهای شما به دلیل کاهش وزن سریع نازک شوند که این حالت موقتی است
- احتمال به وجود آمدن سنگ های صفراوی به دلیل کاهش سریع وزن؛ موارد اینچنینی بسیار نادر هستند
- از دست دادن قسمتی از معده برای همیشه
- حالت تهوع و استفراغ در روزهای اول پس از جراحی؛ اگر زیاد و سریع غذا بخورید، احتمالش بیشتر می شود.
- شما باید هر روز یک قرص برای کاهش اسید معده بخورید.
اگر رژیم غذایی و نکات مربوط به آن را رعایت کنید، اکثر مشکلات فوق پیش نخواهند آمد و به نتایج بهتری می رسید.
عوارض احتمالی جراحی اسلیو معده
- خونریزی
- نشتی در خط دوخت معده
- عفونت که با مصرف آنتی بیوتیک رفع می گردد
- مشکلات مربوط به زخم ها و دیر خوب شدن آنها در افرادی که شاخص توده ی بدنی بالایی دارند
- آسیب غیرعمدی به اندام های مجاور ناحیه ی جراحی
- لخته شدن خون