آیا آمپول بایدورین هنوز هم برای لاغری استفاده می شود؟

در میان شلوغی بازار داروهای لاغری جدید (مثل اوزمپیک و مونجارو)، شاید نام آمپول بایدورین (Bydureon) کمتر به گوشتان خورده‌باشد. این دارو مانند یک بازیگر قدیمی و محترم است که زمانی ستاره صحنه بود، اما حالا بازیگران جوان و پرانرژی تری توجه ها را به خود جلب کرده‌اند! اما آیا این به معنای بی فایده بودن بایدورین است؟ یا هنوز هم جایگاه ویژه‌ای در زمینه درمان چاقی دارد؟ بیایید به بررسی گذشته و حال این داروی مهم بپردازیم و ببینیم آیا هنوز حرفی برای گفتن دارد یا خیر!

بایدورین دقیقاً چیست و از کدام خانواده است؟

آمپول بایدورین یکی از اولین اعضای خانواده داروهای “آگونیست گیرنده GLP-1” است که به صورت تزریق هفتگی به بازار عرضه شد. ماده موثره آن “اگزناتاید” (Exenatide) نام دارد. این دارو سال ها قبل از اینکه اوزمپیک به شهرت امروزی‌اش برسد، برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده می شد.

درست مانند اوزمپیک، پزشکان و بیماران خیلی زود متوجه شدند که آمپول بایدورین علاوه بر کنترل قند خون، به کاهش وزن نیز کمک می کند. اثر کاهش وزن، اگرچه به اندازه داروهای جدیدتر چشمگیر نبود، اما در زمان خود یک پیشرفت بسیار بزرگ محسوب می شد و راه را برای تحقیقات بیشتر و تولید داروهای قوی تر در این خانواده هموار کرد.

مکانیسم عملکرد بایدورین چگونه است؟

عملکرد آمپول بایدورین شباهت زیادی به سایر اعضای خانواده GLP-1 دارد، زیرا همه آن ها از یک مکانیسم خاص پیروی می کنند. اگزناتاید موجود در این دارو، کار یک هورمون طبیعی در بدن به نام GLP-1 را تقلید می کند و به طور همزمان چند کار مهم را در بدن شما انجام می دهد:

• کنترل اشتها در مغز: به مرکز سیری در مغز شما سیگنال می دهد که احساس پری کنید و در نتیجه، کالری دریافتی شما به طور طبیعی کاهش می یابد.
• کند کردن هضم غذا: سرعت خروج غذا از معده را کاهش می دهد. این باعث می شود برای مدت طولانی تری احساس سیری کنید و میلی به ریزه خواری نداشته باشید.
• بهینه سازی ترشح انسولین: به لوزالمعده کمک می کند تا فقط در مواقع لزوم (بعد از بالا رفتن قند خون) انسولین ترشح کند. همچنین از ترشح هورمون مخالف انسولین (گلوکاگون) که قند خون را بالا می برد، جلوگیری می کند.

این سه عملکرد در کنار هم، آمپول بایدورین را به یک داروی موثر برای مدیریت دیابت نوع ۲ تبدیل می کنند که به عنوان یک مزیت جانبی، به کاهش وزن نیز کمک می کند.

چرا اوزمپیک از بایدورین معروف تر شد؟

این مهم ترین سوالی است که باید به آن پاسخ دهیم. اگر هر دو دارو از یک خانواده هستند، چرا یکی ستاره رسانه ها شد و دیگری در حاشیه ماند؟ پاسخ  به این سوال را باید در چند تفاوت اصلی جستجو کنیم. فکر می کنم اگر جدول زیر را ملاحظه فرمایید متوجه  تفاوت های اصلی این دو دارو خواهید شد:

ویژگی مقایسه	آمپول بایدورین (Bydureon)	آمپول اوزمپیک (Ozempic)
ماده موثره	اگزناتاید (Exenatide)	سماگلوتاید (Semaglutide)
نسل دارو	نسل قدیمی تر	نسل جدیدتر و بهینه سازی شده
قدرت کاهش وزن	متوسط (معمولاً ۲ تا ۵ کیلوگرم)	قابل توجه (تا ۱۵٪ وزن بدن)
تاییدیه اصلی	فقط برای دیابت نوع ۲	برای دیابت نوع ۲ (و فرم دیگرش برای چاقی)
روش تزریق	نیاز به آماده سازی (مخلوط کردن پودر و مایع)	قلم آماده تزریق و بسیار ساده
عوارض جانبی	احتمال واکنش های پوستی در محل تزریق (برجستگی)	عوارض گوارشی شایع تر در دوزهای بالا

باز هم تاکید می کنیم که نکته مهم در پیشرفت علم داروسازی است ….

سماگلوتاید (ماده موثره اوزمپیک) نسخه مهندسی شده و بسیار قوی تری از مولکول های قدیمی تر مانند اگزناتاید است. این مولکول جدیدتر، هم اثر قوی تری بر گیرنده های GLP-1 دارد و هم مدت زمان بیشتری در بدن باقی می ماند. که خب این دو عامل منجر به سرکوب اشتهای بیشتر و در نتیجه، کاهش وزن چشمگیرتر می شود.

با آمپول بایدورین واقعاً چقدر می توان وزن کم کرد؟

بیایید صادقانه صحبت کنیم. اگر هدف اصلی شما کاهش وزن قابل توجه است، آمپول بایدورین احتمالاً انتخاب اول پزشک شما نخواهد بود. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که میانگین کاهش وزن با این دارو در محدوده ۲ تا ۵ کیلوگرم طی یک دوره ۶ ماهه تا یک ساله است.

این مقدار برای یک فرد دیابتی که به دنبال کنترل بهتر قند خون و کاهش وزن متوسط است، نتیجه بسیار خوبی محسوب می شود. اما در مقایسه با کاهش وزن ۱۰ تا ۲۰ کیلوگرمی که با داروهای جدیدتر گزارش می شود، کاملاً مشخص است که چرا آمپول بایدورین برای درمان تخصصی چاقی در اولویت قرار ندارد.

عوارض جانبی بایدورین که باید از آن ها آگاه باشید چه هستند؟

عوارض جانبی آمپول بایدورین نیز عمدتاً گوارشی هستند و شباهت زیادی به سایر داروهای این دسته دارند:

• حالت تهوع (به خصوص در ابتدای درمان)
• کاهش اشتها
• اسهال یا استفراغ

اما یک عارضه جانبی وجود دارد که در مصرف کنندگان آمپول بایدورین بیشتر دیده می شود….

واکنش های پوستی در محل تزریق! به دلیل فرمولاسیون خاص این دارو (که به صورت سوسپانسیون است)، بسیاری از افراد در محل تزریق دچار برجستگی های کوچک، خارش یا قرمزی می شوند. این برجستگی ها (Nodules) معمولاً بی خطر هستند و به مرور زمان از بین می روند، اما می توانند برای بیمار آزاردهنده باشند.

مانند تمام داروهای این خانواده، ریسک های نادر اما جدی مانند پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) و احتمال تومورهای تیروئید (که در مطالعات حیوانی دیده شده) نیز وجود دارد و به همین دلیل مصرف آن باید حتماً تحت نظر پزشک باشد.

چه کسانی هنوز هم کاندیدای خوبی برای بایدورین هستند؟

با وجود تمام این موارد، آمپول بایدورین هنوز هم یک داروی ارزشمند و پرکاربرد در درمان دیابت نوع ۲ است. یک بیمار دیابتی که به دنبال کنترل بهتر قند خون خود با یک تزریق هفتگی است و کاهش وزن متوسط نیز برای او یک مزیت محسوب می شود، می تواند کاندیدای بسیار خوبی برای این دارو باشد.

گاهی اوقات به دلایل پوشش بیمه‌ای یا پاسخ بهتر بدن یک فرد خاص به اگزناتاید، پزشک ممکن است آمپول بایدورین را به گزینه های دیگر ترجیح دهد.

اما برای فردی که دیابت ندارد و هدف اصلی او کاهش وزن است، علم پزشکی امروز گزینه های بسیار موثرتری مانند سماگلوتاید (ویگووی) یا تیرزپاتاید (مونجارو) را پیشنهاد می دهد.

نکات و توضیحات تکمیلی در خصوص این داروی لاغری

آمپول بایدورین یک داروی انقلابی در زمان خودش بود. این دارو راه را برای درک بهتر پتانسیل هورمون های روده در درمان دیابت و چاقی باز کرد. باید بدانیم که بایدورین یک داروی خوب، موثر و ایمن برای مدیریت دیابت نوع ۲ است. اما اگر از لنز “درمان چاقی” به آن نگاه کنیم، باید بپذیریم که این دارو جای خود را به نسل های جدیدتر و قدرتمندتری داده است.

ولی خب این داستان شکست بایدورین نیست! بلکه داستان زیبای پیشرفت علم است. در نهایت فراموش نکنید که تصمیم گیری برای انتخاب بهترین دارو برای شرایط شما، یک تصمیم کاملاً تخصصی است که باید با مشورت پزشک معالجتان گرفته شود.

پرسش و پاسخ های پرتکرار