محاسبه BMI آنلاین | شاخص توده بدنی

در علم تغذیه مفهمومی به نام شاخص توده بدنی یا BMI داریم که فرمول ساده‌ای دارد و نحوه محاسبه آن بسیار آسان است، اما پاسخ آن، چیزهای بسیار زیاد و مهمی را به ما نشان می‌دهد. قبل از اینکه درباره این شاخص بیشتر توضیح دهیم، از طریق برنامه زیر اقدام به محاسبه bmi خود کنید:

فرمول محاسبه bmi از کجا آمده است؟

داستان شاخص توده بدنی در دهه ۱۸۳۰ میلادی در بلژیک شروع شد. مردی به نام “آدولف کوتله” (Adolphe Quetelet) که یک ریاضیدان و ستاره شناس بود، به دنبال پیدا کردن یک فرمول برای توصیف “انسان متوسط” بود.

او می خواست یک رابطه ریاضی بین قد و وزن پیدا کند….

کوتله صدها نفر را اندازه گیری کرد. و در نهایت به این نتیجه رسید که در حالت عادی، وزن افراد متناسب با “مجذور” (توان ۲) قدشان افزایش پیدا می کند.

نکته جالب اینجاست که کوتله اصلاً به فکر مسائل پزشکی و سلامتی نبود!

او فقط یک ابزار آماری برای مطالعات جمعیت شناسی ابداع کرده بود. فرمول او برای ده ها سال در دنیای آمار باقی ماند. تا اینکه در قرن بیستم، با افزایش بیماری های قلبی و دیابت در جوامع غربی، محققان به دنبال یک ابزار ساده و ارزان برای شناسایی افراد در معرض خطر گشتند.

اینجا بود که فرمول قدیمی کوتله دوباره کشف شد. و حدودا در دهه ۱۹۷۰، یک فیزیولوژیست آمریکایی به نام “انسل کیز” (Ancel Keys) نام آن را “شاخص توده بدنی” یا BMI گذاشت. از آن زمان، بی ام آی به استاندارد طلایی برای ارزیابی سریع وضعیت وزنی در سراسر جهان تبدیل شد.

چطور می توانیم BMI خودمان را حساب کنیم؟

محاسبه BMI دو راه دارد که یکی سخت و بر اساس فرمول شاخص توده بدنی هست و دیگر هم یک چیز بسیار آسان. بیایید با یک مثال راه اول را امتحان کنیم. فرض کنید شما ۸۵ کیلوگرم وزن و ۱ متر و ۷۰ سانتی متر (یعنی ۱.۷ متر) قد دارید.

• اول قدتان را به توان ۲ برسانید: ۱.۷ × ۱.۷ = ۲.۸۹
• حالا وزن تان را بر این عدد تقسیم کنید: ۸۵ ÷ ۲.۸۹ = ۲۹.۴

پس BMI شما حدود ۲۹.۴ است.

راه آسان محاسبه bmi هم این هست (که همه از آن استفاده می کنند)

واقعیت این است که امروزه دیگر هیچکس این حساب و کتاب را با قلم و کاغذ انجام نمی دهد! صدها ماشین حساب آنلاین و اپلیکیشن موبایل برای محاسبه BMI وجود دارد. شما فقط کافی است قد و وزن خود را وارد کنید و در یک چشم به هم زدن، عدد BMI خود را دریافت کنید. مثلا در ماشین حساب ابتدای همین صفحه می توانید خیلی راحت از مدل محاسبه پیشرفته bmi استفاده کنید.

خب حالا این عددی که محاسبه کردیم چه چیزهایی به ما می گوید؟

عدد به دست آمده در محاسبه bmi خودش به تنهایی بی معناست. ما باید آن را در جدول استانداردی که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) ارائه شده، قرار دهیم تا معنایش را بفهمیم. کدام جدول؟ همینی که در ادامه مشاهده میفرمایید. این جدول به ما می گوید که در کدام دسته وزنی قرار داریم و این موضوع از نظر ریسک سلامتی، چه مفهومی دارد:

دسته بندی وزنی	خروجی محاسبه bmi	وضعیت سلامتی در این محدوده
کمبود وزن	پایین تر از ۱۸.۵	این محدوده وزنی می تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی، پوکی استخوان و مشکلات باروری شود.
وزن نرمال و سالم	بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹	تبریک می گوییم! شما در محدوده وزنی قرار دارید که کمترین ریسک ابتلا به بیماری های مرتبط با وزن را دارد.
اضافه وزن	بین ۲۵ تا ۲۹.۹	این محدوده می گوید که شما در مرز چاقی قرار دارید و ریسک ابتلا به بیماری هایی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و پیش دیابت وجود دارد.
چاقی درجه ۱	بین ۳۰ تا ۳۴.۹	اینجا ریسک ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲ و انواع خاصی از سرطان در شما به طور قابل توجهی بالا می رود.
چاقی درجه ۲ (چاقی شدید)	بین ۳۵ تا ۳۹.۹	چاقی در این مرحله تاثیرات بدی بر تمام جنبه های زندگی شما می گذارد.
چاقی درجه ۳ (چاقی مفرط)	۴۰ و بالاتر	ریسک مرگ زودرس در این محدوده به شدت بالا می رود و کیفیت زندگی به دلیل محدودیت های شدید جسمی، به شدت پایین می آید.

در خصوص شاخص توده بدنی یک نکته وجود دارد که حتما باید بدانید …

حالا که با محاسبه BMI و اهمیت آن آشنا شدیم، باید بزرگترین نقطه ضعف آن را هم بشناسیم:. ببینید بی ام آی یک ابزار ناقص است!

این فرمول فقط قد و وزن شما را می بیند و هیچ درکی از “ترکیب بدن” شما ندارد. یعنی نمی تواند تفاوت بین یک کیلو عضله متراکم و یک کیلو چربی حجیم را بفهمد. به همین دلیل، در مورد برخی گروه ها، عدد BMI می تواند کاملاً گمراه کننده باشد. منظورمان این گروه از افراد هست:

ورزشکاران و بدن سازها را به اشتباه چاق نشان می دهد

یک قهرمان وزنه برداری یا یک بازیکن راگبی، توده عضلانی بسیار بالایی دارد. از آنجایی که عضله بسیار سنگین تر از چربی است، وزن او روی ترازو بالا می رود. بنابراین BMI او ممکن است به راحتی در محدوده “چاقی” قرار بگیرد، در حالی که او یکی از سالم ترین افراد جامعه است!! (و خب این بزرگترین عیب و ایراد محاسبه bmi هستش)

در مورد سالمندان ممکن است تصویر اشتباهی بدهد

با افزایش سن، افراد به طور طبیعی توده عضلانی خود را از دست می دهند. ما به این سارکوپنی می گوییم. در سارکوپنی چربی جای عضله را می گیرد. ممکن است یک فرد سالمند BMI نرمالی در محدوده ۲۴ داشته باشد، اما در واقع درصد چربی بدنش بالا و بدنش ضعیف و شکننده باشد.

تفاوت های نژادی را در نظر نمی گیرد

تحقیقات نشان می دهد که در یک شاخص توده بدنی یکسان، برخی نژادها (مانند آسیای شرقی) ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت دارند. به همین دلیل برخی کشورها، جدول BMI را برای جمعیت خود کمی تغییر داده اند.

توزیع چربی را نشان نمی دهد

شاید این مهم ترین نقص محاسبه BMI باشد. این شاخص به ما نمی گوید چربی شما در کجای بدن تان ذخیره شده است!!!! در حالی که ما امروز می دانیم چربی شکمی (چربی احشایی) که دور اندام های داخلی جمع می شود، بسیار خطرناک تر از چربی زیرپوستی در ناحیه باسن و ران است.

به همین دلیل است که امروزه پزشکان در کنار محاسبه BMI، حتماً “اندازه دور کمر” را نیز به عنوان یک شاخص حیاتی در نظر می گیرند.

آیا محاسبه BMI برای زنان و مردان فرقی دارد؟

فرمول محاسبه BMI برای زنان و مردان کاملاً یکسان است و از همان جدول استاندارد برای هر دو جنس استفاده می شود. اما خب تفسیر نتایج کمی متفاوت هست. به طور کلی، در یک شاخص توده بدنی یکسان زنان به طور طبیعی درصد چربی بالاتری نسبت به مردان دارند. این یک تفاوت بیولوژیک است که به دلیل نیازهای باروری و هورمون ها ایجاد می شود.

این یعنی مثلا ….

یک مرد و یک زن با BMI یکسان ۲۷، ممکن است وضعیت سلامتی متفاوتی داشته باشند. به همین دلیل، برای ارزیابی دقیق تر، استفاده از شاخص هایی مانند درصد چربی بدن در کنار BMI، به خصوص برای ورزشکاران و افرادی که به دنبال آنالیز دقیق تری هستند، توصیه می شود.

داستان BMI برای بچه ها و نوجوانان کاملاً متفاوت است

استفاده از فرمول استاندارد محاسبه bmi برای کودکان و نوجوانان که بدن شان به سرعت در حال رشد و تغییر است، کاملاً اشتباه است. برای این گروه سنی، از یک روش کاملاً متفاوت به نام “نمودارهای صدک BMI” استفاده می شود.

این یعنی BMI یک کودک محاسبه شده و سپس با بی ام آی هزاران کودک دیگر که دقیقاً هم سن و هم جنس او هستند، مقایسه می شود. نتیجه به صورت یک “صدک” (Percentile) بیان می شود.

• کمبود وزن: صدک زیر ۵
• وزن سالم: بین صدک ۵ تا ۸۵
• اضافه وزن: بین صدک ۸۵ تا ۹۵
• چاقی: صدک ۹۵ و بالاتر

این نمودارها برای پسران و دختران متفاوت هستند، زیرا الگوی رشد و توزیع چربی در دو جنس با هم فرق می کند. این کار بسیار تخصصی هست و تفسیر آن باید حتماً و حتما توسط پزشک متخصص اطفال انجام شود.

محاسبه بی ام آی چه نقشی در تصمیم گیری برای عمل لاغری دارد؟

محاسبه BMI یا شاخص توده بدنی یکی از اصلی ترین معیارها برای انجام عمل لاغری هست. در اصل معیار اصلی و اولین شرط برای اینکه ببینیم آیا یک فرد کاندیدای مناسبی برای جراحی های لاغری مانند اسلیو معده یا بای پس هست یا نه، همین بی ام آی هست. اگر یکی از این دو شرط مربوط به بی ام آی صادق باشد می توانید عمل انجام دهید:

• BMI شما ۴۰ یا بالاتر باشد (چاقی درجه ۳ یا چاقی مفرط)
• بی ام آی  شما بین ۳۵ تا ۳۹.۹ باشد. و البته همزمان به حداقل یک بیماری جدی مرتبط با چاقی مبتلا باشید.

پرسش و پاسخ های پرتکرار در خصوص محاسبه bmi